Umre
Umre, Ziyaret manasına gelen «Umre», Kâbe-i Muazzama’yı özel şekilde ziyaret etmektir. Hanefi ve Maliki Mezheplerine göre, Umre ömürde bir defa sünnettir ve sünnetlerin müekked kısmındandır. Şafi ve Hanbeli Mezheplerine göre ise Umre, farz olan Hac gibi ömürde bir defa farzdır.
Belirli bir zamana bağlı olmaksızın Kâbe’yi ziyaret ve Safa ile Merve arasında sa’y etmekten ibarettir. Senenin her
mevsiminde yapılabilir. Yalnız, Arife günü ile Kurban Bayramının dört gününde yapılması mekruhtur. Ramazan ayında yapılması ise mendübtur.
Umre Haccının ömürde bir defa yapılması Sünnet-i Müekkede’dir. Umre ziyaretiyle ilgili olarak Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyuruyor:
«Umre ziyareti kendisiyle öbür Umre ziyareti arasında geçen (zaman süresi içinde işlenen) günahlara kefarettir. (Hac esnasında sahibinin hiçbir günah irtikab etmediği) Hac-ı mebrür (kabul edilmiş bir Hac’ın) karşılığı ancak Cennet’tir.» ( Buhari ve Müslim.)
UMRENİN FAZİLETİ
Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem buyuruyor :
«Ramazan’da yapılan bir Umre, Benim maiyetimde yapılan bir Hac (sevabın)a muadildir.» (Buhari-Müslim.)
Allah’ın Rasülü buyuruyor:
«Umre, öbür Umre ile aralarında geçen (zaman zarfında işlenen) günahlara kefarettir..» (Buhari-İbn Mace.)
UMRENİN ZAMANI
Umre için muayyen bir zaman yoktur, her zaman yapılabilir. Yalnız Ramazan’da yapılması mendubtur, daha fazla sevab vesilesidir. Bir de, Zi’l-Hicce’nin dokuzuncu, onuncu on birinci, on ikinci ve ön üçüncü günlerinde yapılması tahrimen mekruhtur.
UMRE İÇÎN İHRAMA GİRME YERİ
Farz Hac için ihrama girilen yerler Umre için de ihram mahallidir. Yalnız Mekke’de bulunanlar ihrama girmek için «Hıll» bölgesine çıkarlar.
Hac’da olduğu gibi Umre için ihrama da niyet ve telbiye ile girilir.
UMRENİN RÜKNÜ
Umre ancak tavafla gerçekleşir, tavafsız Umre düşünülemez. Bunun için; Tavaf, Umrenin rüknüdür. Bir tavafın sahih olabilmesi için öngörülen şartların hepsi Umre tavafı için de geçerlidir.
UMRENİN ŞARTI
Umrenin şartı ihrama girmektir.
UMRENİN YAPILIŞI
Yukarıda belirlediğimiz sınırlar çerçevesinde bir Umre şöyle yapılır: Umre yapmak isteyen Mikat mahalline varınca – farz olan Hac bölümünde anlatıldığı üzere – ihram öncesi yapılması gerekli olan (temizlik, boy abdesti vs. gibi) işleri yaptıktan, izar ve ridaya bürünüp iki rek’at ihram Namazı kıldıktan sonra :
«Allahümme innî üridül’umrete fe yessirha lî ve tekabbelha minnî.»
Manası :
«İlahi! Umre yapmak istiyorum, onu bana kolay kıl ve onu benden kabul eyle» diye dua eder ve ardından telbiye yapar. Niyet edip, telbiye cümlelerini söyleyince ihrama girmiş olur. ihrama girince, farz Hac için ihrama giren Hacı namzedinin kaçınacağı her şeyden kaçınır. Yolda telbiye, tehlil, tekbir ve salavat-ı şerife ye devam eder. Mekke’ye yaklaşınca giriş hazırlığı yapar (boy abdesti falan alır). Bunu müteakip, usul-ü dairesinde Mekke’ye girer. Daha
önce öğrendiğimiz şekilde Beytullah’ı tavaf eder ve tavafın ilk üç şavtında ıztıba ve remel yapar. Ardından Safa ile Merve arasında sa’y eder. Akabinde de tıraş olarak veya saçlarını kısaltarak ihramdan çıkar. ihramdan çıkmasıyla Umresini tamamlamış olur.
UMREYİ NE BOZAR?
Tavafın şartlarından dördü tamamlanmadan cinsel ilişkide bulunmak Umreyi ifsad eder. îfsad edilen bir Umrenin kazası lazım gelir. Tavafın üç şavtı vaciptir. Bunların terkinden dolayı da kurban kesmek gerekir.
KIRAN HACI
Kıran; iki şeyi birleştirmek, bir araya getirmek demektir. Fıkıh ıstılahındaki anlamı : «Hac ile Umreyi birleştirmek, bir tek ihram ile hem Umre, hem Hac yapmaktır.»
Hanefi Mezhebinde Kıran Hac’ı, Temettü’ ve îfrad Haclarından faziletlidir. Çünkü Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem :
«Ey Muhammed hanedanı! Hac ve Umre ’ye birlikte niyet ediniz» buyurmuşlardır. Hac ayları içinde Umre ve farz Haccı birlikte yapanlar için Rasülullah sallallahü aleyhi ve selem şu müjdeyi veriyor:
«Haccı ve Umreyi peş peşe yapınız. Bu ikisini birleştirmek körüğün demirin pasını gidermesi gibi fakirliği ve günahları yok eder.»
KIRAN HACC’ININ SAHİH OLMASININ ŞARTLARI
1) Umre tavafından önce ihrama girmek.
2) Umre bozulmadan ihramlanmak.
3) Umre tavafının en az dört şavtını Arafat vakfesinden önce yapmak.
4) Haccı ve Umre ’ye ifsad eden şeylerden kaçınmak.
5) Umre tavafının en az dört şavtmı Hac aylarında yapmak.
6) Mekkeli olmamak.
7) Hac zamanında (aylarında) yapmak.
KIRAN HACCININ YAPILIŞI
Kıran Hacı yapmak isteyen kimse, bir ihramda Umre ve Hac’ı birleştirir. Bunun için de ihram namazını kıldıktan sonra:
«Allahiimnıe innî üridiil’umrete velHace feyessirhüma li ve tekabbelhüma minni.»
Manası:
«Allah’ım! Ben Umre ve Hac yapmak istiyorum, bu ikisini bana kolay kıl ve onları benden kabül eyle» diye dua ettikten sonra telbiye getirir ve böylece ihrama girmiş olur.
îfrad Hacı bölümünde anlatıldığı şekilde usul-ü dairesinde Mekke’ye girince önce Umre için Kâbe’yi tavaf eder. Tavafın ilk üç şavtında ıztıba ve remel yapar. Diğerlerinde sükûnet ve vakarla yürür. Tavafı müteakip Safa ile Merve arasında sa’y eder ve sa’y esnasında hervele eder. Sa’y’den sonra tıraş olmadan (ihramdan çıkmadan) Hac için kudüm tavafını yapar. Bu tavafm ardından – îfrad Haccında anlatıldığı gibi – Safa ile Merve arasında sa’y eder. Bu
sa’y’den sonra ihramdan çıkmadan Hac menasikinin icra edileceği günlerin ilki olan Terviye gününü bekler. O gün gelince – daha önce yazıldığı şekilde – Hac vazifelerini yerine getirir. Kurban Bayramının birinci günü Akabe cemresini attıktan sonra bir koyun, veya bir keçi keser yahut büyük baş hayvanlara yedide bir nispetinde hisse
katılır. Bu kurbanı kesmesi vaciptir. Kurban kestikten sonra tıraş olarak ihramdan çıkar. Böylece – hanımına yaklaşması hariç – ihramın bütün yasakları kendisine helal olur. Daha sonra Ziyaret Tavafını yapar. Ziyaret Tavafının ardından da îfrad Haccında anlatıldığı üzere – Veda Tavafını ifa eyler ve bu Veda Tavafı ile Kıran Haccını tamamlamış olur.
TEMETTÜ’ HACI
Faydalanmak, yararlanmak manalarına gelen temettü’ kelimesi, Fıkıh ıstılahında: «Hac aylarında ve bir yıl içinde iki ayrı ihramla Umre ve Haccı birleştirmektir.» Hanefi Mezhebinde Temettü’ Hacı, ifrad Haccından üstündür.
TEMETTÜ’ HACCININ SAHİH OLMASININ ŞARTLARI
1) Umre tavafının en az dört şavtının Hac aylarında yapılması.
2) Umre ihramına, Hac ihramından önce girilmesi.
3) Haccın bozulmaması.
4) Kişinin kendi memleketine dönmemesi.
5) Umre ve Haccın aynı yıl içinde ifa edilmesi.
6) Mekke ve Mikat sınırlan dışında ikamet edilmesi. Mekkelilerle Mekke’ye yerleşmiş taşralılar Temettü’ Hacı yapamazlar.
7) Mekke’de ihramsız iken Hac aylarının girmiş olmaması.
TEMETTÜ’ HACCININ YAPILIŞI
Temettü’ Hacı yapmak isteyen – daha önce anlatıldığı şekilde Hac aylarında Umre için Mikat mahallinden ihrama girerek Umre yapar. Safa ile Merve arasında sa’y ettikten sonra tıraş olarak ihramdan çıkar. Artık hiç ihrama girmemiş kimseler gibi normal elbiselerini giyinebilir ve helal olan her işi yapabilir.
Terviye Günü gelince; Hac niyetiyle Mekke’de Hacca niyet ederek ve telbiye yaparak ihrama girer. Terviye gününden önce ihrama girmesi eftaldir. Bu kimse Umre yapması sebebiyle Mekkeliler gibi olmuştur. Mekkeliler ihrama Harem-i Şerif’ten girdikleri için, bu da oradan ihrama girer. İhrama girdikten sonra İfrad Hacıcna niyet etmiş Hacı adayı gibi Hac vazifelerini yerine getirir ve Akabe cemresine taşlan attıktan sonra ve tıraş olmadan önce
Kıran Hacı yapan kimse gibi bir şükür kurbanı keser. Bu kurbanı kesmesi vaciptir.
KIRAN VEYA TEMETTÜ’ HACCINA NİYYET ETTİKLERİ HALDE KURBAN KESEME YENLERİN DURUMLARI
Kıran Haccına niyet ettiği halde gücü yetmeyeceği için kurban kesemeyeceğini anlayan bir kimse on gün oruç tutmakla mükelleftir. Üç gününü Kurban Bayramından önce Arefe günü son gün olmak üzere tutar. Bunları Zi’l-Hicce’nin yedinci, sekizinci ve dokuzuncu günlerinde tutması efdaldir. Kurban Bayramından önce üç gün oruç tutmadan Bayram girerse, mutlaka kurban kesmesi gerekir.
Diğer yedi günü de Hac vazifesini bitirdikten sonra Mekke’de veya memleketinde peşkeşe veya ayrı ayrı günlerde tutar. Peşpeşe tutması efdaldir.
Traş olduktan sonra kurban kesme imkanına kavuşursa, kesmesi gerekmez. Tıraş olmadan önce kurban kesme günlerinde kurban kesme imkanına kavuşursa, kesmesi gerekir.
