Allah’ın Sıfatları

Allah’ın Sıfatları, Allah Teâlâ hazretleri kemâl sıfatlarla muttasıf, noksan sıfatlardan beridir. O’nun sıfatlarını bilmek her Müslümana farzdır. Allah’ın sıfatlarını iki grupta inceleyeceğiz.

1-       Zati Sıfatları,

2-       Subuti Sıfatları.

1-       ZATİ SIFATLARI

a) Vücut
b) Kıdem
c) Beka
d) Vahdaniyet
e) Muhalefetün lil-havadis
f) Kıyam bi nefsihi

a) Vücud:

Var olmak manasına gelen bu sıfat Allah Teâlâ’nın varlığını mevcudiyetini ifade eder. Cenâb-ı Hakk’ın varlığı zatının muktezasıdır. Şu kainat, içindeki yüce hikmetler, sanatlar hep O’nun mevcudiyetinin birer ikrarıdır. O başlangıcı olmayan bir «Evvel» sonu olmayan bir «Ahir», sıfatlarıyla zahir, zatıyla gizli olan, benzerinden geçtin benzeri gibi dahi bulunmayandır, kainatın yegane mutasarrıfıdır. Zerreden kürreye varıncaya değin şu kâinattaki her nesne hal lisanıyla O’nun varlığını haykırmakta, Sübjektif, objektif delillere ibret nazarıyla insaflı düşünen şüphesiz bu kainatın bir yaratıcısı, bir mucidi, bir yoktan var edicisi vardır ve bu yaratıcı beşer aklının tasavvur edebileceği büyüklükten çok büyüktür, tam ve kâmil mâniasıyla hayat sahibidir diyerek, O’nun varlığını itiraf ile
mevcudiyetinin vacip olduğunu yakinen teslim eder.

b) Kıdem:

Allah Teâlâ kıdem sıfatıyla muttasıftır, kadimdir, ezelidir, varlığının başlangıcı yoktur, her şeyin evvelidir. Eğer O hadis (sonradan meydana gelen) olsaydı, O’nun da bir yaratıcısı olması gerekirdi. Bu takdirde O’nu yaratanın da yaratıcısı olması icap eder ve bu şekilde başlangıcı olmayan bir muhal teselsül gerekirdi.

c) Bekâ:

Allah Teâlâ’nın varlığının sonu olmamaktır. Onun ezeli olduğu gibi ebedi olduğunu ve sonu olamayacağını da kabul etmektir. Zira kıdemi sabit olan şeyin yok olacağını düşünmek muhaldir.

d) Vahdâniyyet:

Allah Teâlâ zatında bir, sıfatlarında tek (eşsiz)’dir. Yaratmada tektir, kendisine benzeyen veya müsavi olan bir benzeri olmadığı gibi kendisine karşı koyacak bir râkibi de yoktur. O misilsizdir, her şey O’na muhtaçtır, O’nun emriyle doğar, O’nun buyruğuyla vücut bulur.

e) Mühâlefetü’n li’l-havâdis:

«Mühâlefet» karşı, zıt, aykırı anlamlarına gelir. «Havadis» de «hadisenin çoğuludur, meydana gelmiş, sonradan vuku bulmuş olaylar demektir. Cümle: «Allah Teâlâ mahlukata benzemez, onlardan ayrı bir şeydir» anlamına gelir.

f) Kıyam bi nefsihi:

Allah Teâlâ zatıyla kaimdir, varlığı kendinden başka kimseye istinat etmez, tam bir istiklale sahihtir, kimseye muhtaç değildir. Varlıklar O’na muhtaçtır.

2- SUBÛTÎ SIFATLARI

Cenâb-ı Hakkın subûti sıfatlan şunlardır:

a) Hayat,
b) İlim,
e) Semi’,
d)Basar,
e) İrâde,
f) Kudret,
g) Kelâm,
h) Tekvîn.

a) Hayat sıfatı:

Allah Teâlâ’nın zatıyla kaim ezeli bir sıfatıdır. Çünkü ilim sıfatıyla mevsuf olan birinin hayatta olması, diri olması zorunludur. Âlim ve kâdir olduğu sabit olanın zaruri olarak diri olması gerekir.

b) İlim sıfatı:

İlim sıfatı da Allah’ın zatıyla kaim ezeli sıfatıdır. Allah Teâlâ’nın ilmi her şeyi ihata eder, O her şeyi bilir, kâinattaki her şeyden haberdardır, ulviyyât ve süfliyyât âlemlerinden zerre miktarı bir şey O’nun ilmi haricinde değildir. O, olmuşu da olacağı da olmayacağı da bilir. Gönüllerimizden geçenlere bizden daha iyi O vâkıftır.

c) Semi’ sıfatı:

Bu sıfat Cenâb-ı Hakk’ın zatıyla kaim ezelî sıfatıdır. Semi’ işitmek demektir. işitilebilen nesnelere taalluk eder.

d) Basar sıfatı:

Bu sıfat da Cenab-ı Hakk’ın zatıyla kaim ezeli sıfatıdır. Basar görmek demektir. Görülebilen nesnelere taalluk eder. O’nun görmesinden, hatırdan geçenlerden, ince düşüncelerden hiçbir şey saklanamaz.

e) İrade sıfatı:

Allah Teâlâ’nın irade sıfatı da zatıyla kaim ezeli bir sıfatıdır. Mümkinattan bir şeyin olmasını veya olmamasını tercih etmeyi iktiza eder. Allah’ın meşiyyeti, Allah’ın rızası, Allah’ın muhabbeti de bu manada kullanılır, yani bunlar lafızları ayrı manaları bir olan kelimelerdir. Allah Teâlâ’nın Murad eden, dileyen olması «irade» ve «meşiyyet» sıfatları İçin lazımdır. Allah Teâlâ külli irade sahibidir, dilediği her şeyi yapmaya kadirdir. O’nun iradesi her Arzu’nun üstün dedir. O’nun dilemediği asla vuku bulmaz. Her varlık O’nun dilemesine dayanır, O’nun dilemesinden doğar, O dilediğini yapar.

f) Kudret sıfatı:

Bu sıfat da Allah Teâlâ’nın Zatıyla kaim ezeli sıfatıdır. Mümkün attan olan şeyleri meydana getirmeye veya yok etmeye gücü yetmesidir. Kudret sıfatı, irade sıfatının; irade sıfatı da ilim sıfatının bir neticesidir.

g) Kelâm sıfatı:

Kelâm sıfatı da Allah’ın zatıyla kaim bir sıfattır. Kelâm, Allah’ın söylemesidir, emir ve nehylerin kaynağıdır. Yalnız O’nun sözleri harf ve ses cinsinden değildir. Varlığı yaratıklarına benzemediği gibi kelâmı da benzemez. Kelâm sıfatının mahiyetini bütün yönleriyle bilmek, tanımak beşerin gücü dahilinde değildir.

h) Tekvîn sıfatı:

Allah Teâlâ’nın: «fi’l sıfatı» diye de adlandırılan bu sıfat da O’nun zatıyla kaim ezeli bir sıfatıdır. Varlıkları yaratmak, rızık vermek, yoktan halk etmek, öldürmek, diriltmek, yok etmek, bitirmek, büyütmek gibi fiillerin hepsi bu sıfatına râcidir. Kâinatta vuku bulan tüm hadiseler Allah’ın filidir, O’nun yaratmasıyla meydana gelmiştir, O’ndan başka yaratıcı yoktur. Kulların bütün işleri O’nun yaratması ve kudretinin tecellisiyledir.

İman ve İslam